قطعات آسانسور
تراولینگ کابل Traveling Cable
چون کابین یک قسمت متحرک در سیستم آسانسور است ، برق توسط کابل های ویژه ای به آن متصل می گردد که به آن تراول کابل گویند . نام این کابل هم برگرفته از ویژگی آن یعنی حرکت کردن با کابین گرفته شده است . این کابل تشکیل شده از یک رشته کابلهای بهم چسبیده که جریان برق از آنها عبور کرده و به مقصد می رسد. برای آسانسورهای با سرعت بالا یا نصب شده در ساختمانهای مرتفع، پوشش تراول کابل ضخیم تر بوده و در بافت آن از رشته های مقاوم در برابر کشش و تنش استفاده می شود. این گونه کابلها معمولا با رشته هایی از سیم بکسل مسلح می شوند.
جعبه رویزیون Revision Box
جعبه ای برای کنترل دستی حرکت کابین است که بر روی سقف کابین نصب و برای استفاده تعمیرکار یا سرویس کار آسانسور تعبیه شده است .
تابلو برق سه فاز
در موتورخانه آسانسور برای انتقال برق سه فاز و تک فاز به تابلو فرمان و دیگر تجهیزات از یک تابلوی توزیع استفاده می شود به نام تابلو سه فاز . در این تابلوی توزیع تجهیزات زیر وجود دارد :
1- فیوز سه فاز
2- لامپ سیگنال
3- پریز تک فاز
4- فیوز تک فاز
5- پایه ارت
6- کانال و سیم
تابلو فرمان VVVF
محل قرار گیری تابلوفرمان معمولا در موتورخانه است . در زیر به تعدادی از وظایف اصلی این تابلو اشاره می شود :
1- پذیرش درخواستها از کابین و طبقات
2- تشخیص موقعیت کابین در هر لحظه
3- پاسخگویی به درخواستها با توجه به نوع سرویسدهی
4- حفاظت الکتریکی از تجهیزات
5- کنترل جهت حرکت و سرعت موتور اصلی
6- کنترل تجهیزات الکتریکی مانند : درب کابین ، ترمز و …
7- نظارت بر حرکت بدون خطر کابین
تابلو فرمان AC2
محل قرار گیری تابلوفرمان معمولا در موتورخانه است . در زیر به تعدادی از وظایف اصلی این تابلو اشاره می شود :
1- پذیرش درخواستها از کابین و طبقات
2- تشخیص موقعیت کابین در هر لحظه
3- پاسخگویی به درخواستها با توجه به نوع سرویسدهی
4- حفاظت الکتریکی از تجهیزات
5- کنترل جهت حرکت و سرعت موتور اصلی
6- کنترل تجهیزات الکتریکی مانند : درب کابین ، ترمز و …
7- نظارت بر حرکت بدون خطر کابین
وزنه تعادل Counter Weight
وزنه تعادل ضمن متعادل نمودن وزن کابین و بخشی از باری که حمل می کند باعث ایجاد کششی بین سیم بکسل و فلکه ها شده و نیروی اصطکاک مورد نیاز جهت حرکت سیم بکسل بر روی فلکه محرک را تامین می کند. وزنه تعادل از یک قاب یا شاسی فولادی و وزنه های داخل آن (که معمولا از جنس چدن ، بتن و سرب هستند) تشکیل می شود .
قلاب سر بکسل
کابین و وزنه های تعادل توسط سیم بکسل های معلق نگاه داشته می شوند. سیم بکسل ها از یک طرف به چهار چوب کابین (یوک) و از طرف دیگر به چهار چوب وزنه تعادل متصل می گردد . این اتصال توسط قطعه ای به نام قلاب سر بکسل صورت می گیرد که شامل یک سوکت گوه ای است که همراه یک فنر مارپیچ فولادی یا ضربه گیر لاستیکی می باشد .
سیم بکسل Steel Ropes
سیم بکسل های فولادی که برای تعلیق کابین و وزنه تعادل در آسانسور ها استفاده می شوند دارای ساختاری استاندارد هستند ، دسته سیم ها یا رشته ها (Strand) هستند که حول سیم مرکزی پیچیده می شوند ، و سپس این دسته سیم ها حول مغزی (Core) فیبری یا فولادی که شامل چند لایه سیم است (wire) پیچیده می شوند .
پشت بند
صفحه فلزی است که در محل اتصال دو ریل و در پشت ریل ها قرار گرفته و با پیچ و مهره ریل ها را به یکدیگر متصل می کند.
ریل راهنما Guide Rail
ریل های راهنما در آسانسور نقش هدایت کننده را دارند و از پیچش و یا حرکت پاندولی کابین دراثر بارهای ناهمگون و جانبی که ممکن است بر روی کابین اعمال شود (مثلا بار ناشی از حرکت مسافر در داخل کابین درحال حرکت) جلوگیری می کنند. هم کابین و هم وزنه در داخل ریل های راهنمای مربوط به خود حرکت می کنند.
همواره یکی از مهمترین بخش های یک آسانسور و یا یک روبات رولر (چرخ دار) کنترل حرکت و میزان آن به صورت دقیق است. از قطعات بسیار مفیدی که امروزه برای این هدف استفاده میشود، می توان به انکودرها اشاره نمود. که در حال حاضر به شکل های خاصی یافت می شوند. روش عملکرد انکودر ها به این صورت هست که به ازای مثلا اگر یک دور کامل ۳۶۰۰ پالس تولید کنند. در نتیجه با شمارش پالس ها می توان میزان چرخش و در نتیجه میزان جابه جایی را محاسبه نمود.
لقمه
لقمه ها گیره هایی هستند که ریل های راهنما را به براکت ها متصل می کنند .
براکت Bracket
براکت ها پایه هایی هستند که ریل ها به وسیله آنها به دیواره چاه یا سازه متصل می شوند و بسته به نوع و اندازه ریل ها و ظرفیت کابین آسانسور و همچنین نوع ترمز اضطراری و سرعت حرکت ، از انواع مختلف و متناسب براکت ها استفاده استفاده می شود. فاصله نصب براکت ها باید به اندازه ای باشد که در صورت انجام ترمز اضطراری، مانع کمانش ریل شود.
فلکه هرزگرد
در مواقعی که فاصله بین کابین و کادر وزنه و یا سیم بکسل های متصل به آنها بیشتر از طول فلکه کشش موتور باشد و فلکه کشش موتور نتواند زاویه مناسبی برای سیم بکسل ها ایجاد کند از فلکه هرزگرد برای به وجود آوردن اصطکاک بیشتر میان سیم بکسل و فلکه ها و همچنین مناسب کردن زاویه سیم بکسل ها ( آلفا) استفاده می شود .
گاورنر
متداول ترین نوع فعال سازی ترمز ایمنی (پاراشوت) روش فعال سازی توسط گاورنر است . به هنگام افزایش سرعت کابین از سرعت تعیین شده ( %115 سرعت نامی کابین ) گاورنر سیم بکسل متصل به پاراشوت را متوقف کرده وباعث فعال شدن ترمز ایمنی می گردد.
کفشک
این قطعات در هر دو طرف و در بالا و پایین بر روی کادر وزنه تعادل و یوک کابین نصب می کردد ، با ریل ها در تماس هستند و با حرکت در امتداد آنها کابین و وزنه تعادل را هدایت می کنند . عمده ترین انواع کفشک ها عبارتند از :
کفشک های غلطکی
کفشک های لغزشی
الکتروسیگنال
در سیستم جدید شناسایی ۲ سنسور ۱-(دور انداز) ۲-(استوپ طبقه) جایگزین سنسورهای ثابت شده اند.این سنسورها به وسیله تراول کابل به مدار فرمان متصل شده اند وکار شناسایی را انجام میدهند.در هر طبقه به جای یک سنسور از یک عدد آهنربا استفاده شده که به محض قرار گرفتن سنسور روی کابین مقابل آهنربا ،سنسور عمل کرده پالسی به مدار فرمان میفرستد. به این طریق به راحتی مدار کنترل شده و آسانسور در جای لازم می ایستد. البته برای استوپ طبقه در هر طبقه یک آهنربا کافی است. ولی برای دور اندازی در هر طبقه ۲ آهنربا نیاز می باشد. یکی برای جهت بالا و دیگری جهت پایین.که این عمل با یکی در میان شمردن آهنرباهای دور انداز توسط مدار فرمان اصلاح شده در حقیقت یکی از آهنرباها را می شمرد و دیگری را در نظر نمی گیرد.
قفل درب لولایی
قفل شدن درب های طبقات و حرکت نکردن آسانسور در زمان باز بودن درب های طبقات بر عهده این سیستم می باشد .
مگنت درب بازکن برقی (از ملزومات درب های لولائی)
وسیله ای است که از یک بوبین مغناطیسی ، یک اهرم و جک تشکیل شده است و بر روی کابین سمت قفل ایمنی درب لولایی طبقه نصب می شود . هرگاه کابین مقابل طبقه ای که در آن توقف دارد برسد ، مگنت درب باز کن هم زمان با آسانسور از کار افتاده و اهرم آن که تحت فشار جک عمل می کند اهرم قفل را به عقب رانده و زبانه قفل از لنگه در بیرون آمده و اجازه باز شدن درب را می دهد .
دیکتاتور یا آرام بند (از ملزومات درب های لولائی)
این قطعه بر روی درب طبقه نصب شده و باعث روان بسته شدن درب و جلوگیری از ضربه هنگام بسته شدن درب می شود .
بافر ضربه گیر کابین و وزنه
ضربه گیر ها در کف چاهک ودر انتهای حرکت کابین و وزنه تعادل در مرکز ثقل آنها نصب می شود . ارتفاع سکوی محل نصب ضربه گیرها باید حداقل ۵۰ سانتیمتر باشد تا جان پناه مورد نیاز در انتهای چاهک تامین شود. به طور عمده دو نوع ضربه گیر و جود دارد
نوع جذب کننده انرژی ( فنری یا لاستیکی )
نوع مستهلک کننده انرژی ( هیدرولیکی )
بست تراول کابل
همانطور که از نام آن پیداست، جهت بستن و کنترل ارتعاشات و به هم پیچیدگی تراول کابل استفاده می شود.
DOORS درب ها
در هر کابین آسانسور حداقل یک درب کابین و در طبقات نیز یک درب طبقه وجود دارد . از لحاظ نوع باز و بسته شدن، درب ها به دو دسته کلی لولایی و اتوماتیک تقسیم بندی می شوند . از نظر ساخت، درب های اتوماتیک نیز به دو دسته رو هم بازشو ( تلسکوپی ) و از وسط بازشو ( سانترال) تقسیم می شوند . درب های اتوبوسی که بصورت لنگه های تاشو روی یکدیگر ساخته شده و نظیر درب اتوبوس عمل می کنند، نوع خاصی از درب های اتوماتیک هستند که درصورت کم بودن عرض چاه، مورد استفاده قرار می گیرند. درب کابین بایستی مجهز به سیستم بازشوی اتوماتیک باشد. درب طبقات می تواند هم از نوع لولائی و هم از نوع بازشوی اتوماتیک، متناسب با در کابین انتخاب شود.
شالتر Shulter
سنسوری است برای شناسایی پایین ترین و بالا ترین طبقه . معمولا برای دور انداز ی در نزدیکی طبقه، و یا جلوگیری از عبور کابین از حد بالا و پائین و ممانعت از برخورد کابین به کف چاه یا سقف آن از شالتر استفاده می شود.
پاراشوت Parachut
پاراشوت همان ترمز اضطراری مکانیکی آسانسور می باشد. فرض کنید که همه سیم بکسلهای متصل به کابین پاره شده باشد. در این حالت کابین شروع به سقوط آزاد می نماید. با افزایش سرعت حرکت کابین از حد مجاز، سیستم پاراشوت با دستور گرفتن از گاورنر سرعت، فعال شده و با انجام عمل ترمز، کابین را بر روی ریلها قفل می کند. پاراشوت ها از سه نوع عمده لحظه ای ( که استفاده از آن منسوخ شده)، تدریجی و غلتکی تشکیل می شوند . برای کابین تا سرعت ۰٫۶۳ متر بر ثانیه از ترمز ایمنی لحظه ای استفاده می شود. برای کابین با سرعت بیش از ۱ متر بر ثانیه از ترمز ایمنی تدریجی یا غلتکی استفاده می شود .
کلید قارچی
کلید اضطراری است که در هنگام نیاز تمام برق آسانسور را قطع کرده و موجب از کار افتادن آسانسور و ایستادن کابین می گردد .
میکروسوئیچ غلتکی
این قطعه همچون کلید قطع و وصلی است که بر اثر ت ماس مکانیکی قطعه ای دیگر نظیر کابین با آن، باعث قطع یا وصل جریان در یکی از مدارها ( عموما مدارهای مربوط به ایمنی آسانسور) می شود.
روغندان
مکانیسم روغن کاری اتوماتیک ریل ها که معمولا بر روی کفشک ها نصب می گردد. عموما تشکیل شده از یک مخزن روغن و دو فتیله که تحت تاثیر خاصیت موئینگی، روغن را از تانک کشیده و بر روی سطح ریل پخش میکنند.
پریز صنعتی
پریز صنعتی در چاهک آسانسور نصب می شود تا در صورت نیاز سرویس کار یا تعمیرکار آسانسور از ان استفاده نماید .
شستی ها
کلیدهائی هستند که برای احضار کابین ( در طبقات ) و یا فرمان دادن به آسانسور و انتخاب طبقات ( در داخل کابین) مورد استفاده قرار می گیرند.
سنسور درب (فتوسل)
دارای دو نوع پرده ای و نقطه ای می باشد و در ورودی درب کابین نصب شده و از بسته شده درب کابین و طبقه و به حرکت درآمدن آسانسور در صورت وجود شئ یا اشخاص بین درب ، جلوگیری می کند .
OVERLOAD SENSORسنسور اورلود
برای کنترل وزن کابین از سیستمی به نام load cell استفاده می شود این دستگاه که روی سیم بکسل و یا زیر کابین قرار می گیرد وزن کابین را اندازه گیری کرده به تابلو فرمان اطلاع می دهد ، باعث عدم حرکت کابین با وزنی بیش از ظرفیت شده و از خسارات و حوادث ناشی از آن جلوگیری می کند.
درب نیمه اتوماتیک کابین
در هر کابین آسانسور حداقل یک درب کابین وجود دارد .
درب تمام اتوماتیک کابین
در هر کابین آسانسور حداقل یک درب کابین وجود دارد .
یوک کابین Car Frame
چهار چوبی است شامل دو بخش( یوک پایین و یوک بالا )که کابین را در بر گرفته است .ساختار یوک نه تنها از نظر قدرت تحمل بار مهم است بلکه تنظیم آن نیز باید به گونه ای باشد که از انحراف ، به ویژه در هنگام استفاده از کفشکهای غلطکی مصون بماند.تمام بار کابین اعم از وزن کابین و مسافرین، توسط یوک به سیم بکسلها وارد می شود.
کابین Car
کابین محفظه ای است که مسافر یا بار یا هر دو را در خود جای داده و حمل می کند،این محفظه از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارتند از :
1- چهارچوب اصلی که اصطلاحا به آن ( یوک) می گویند .
2- سکویی که مسافران و یا بار بر روی آن قرار می گیرند .
3- دیواره ها که به عنوان حفاظ بکارمی روند (شامل سقف – کف – دیواره های جانبی-پوششهای داخل و تزئینات کابین نظیر آینه و دستگیره).
کرپی سیم بکسل
پایه موتورگیربکس
لاستیک زیر موتور